Dieta bezglutenowa a ciąża – czy jest jakiś związek między wprowadzeniem diety bezglutenowej, a poronieniami i niepłodnością?
Czy dieta bezglutenowa pomoże utrzymać ciążę i jest dobrym wyborem dla kobiet po stracie? To zależy. Tak naprawdę eliminacja glutenu i wprowadzenie diety bezglutenowej jest wskazane wyłącznie u osób z celiakią (trwałą nietolerancją glutenu). Jeśli nie ma wskazań do jej stosowania, może być wręcz szkodliwa. Warto jednak zagłębić się w temat, ponieważ nieleczona celiakia aż 10 razy zwiększa ryzyko poronienia [1].
Tego dowiesz się z artykułu:
- Dieta bezglutenowa a ciąża – czy każdy powinien wyeliminować gluten?
- Ciąża a dieta bezglutenowa – kto powinien przejść na dietę bezglutenową?
- Dieta bezglutenowa a celiakia – jak nieleczona celiakia wpływa na ciążę?
- Ciąża a dieta bezglutenowa – jak sprawdzić, czy mam celiakię?
- Dieta bezglutenowa a ciąża – czy warto przejść na dietę bezglutenową „na próbę”?
Dieta bezglutenowa a ciąża – czy każdy powinien wyeliminować gluten?
Wiele kobiet zastanawia się, czy eliminacja glutenu pomoże utrzymać ciążę. Składnik ten jest przez wiele osób uważany za szkodliwy. Prawda jest jednak taka, że przejście na dietę bezglutenową bez wyraźnych wskazań medycznych może niekorzystnie odbić się na zdrowiu.
Eliminując gluten, eliminujesz również inne składniki znajdujące się w glutenowych produktach, m.in. błonnik, witaminy i minerały. Najczęściej niedobory dotyczą witaminy D, witamin z grupy B (między innymi kwas foliowy i witamina B12), żelaza i wapnia [2].
Utrzymanie odpowiednio zbilansowanej diety bezglutenowej wcale nie jest proste i bardzo często wymaga pomocy dietetyka.
Ciąża a dieta bezglutenowa – kto powinien przejść na dietę bezglutenową?
Dieta bezglutenowa jest konieczna u osób, które mają celiakię – trwałą nietolerancję glutenu. To choroba autoimmunologiczna, która polega na nieprawidłowej reakcji organizmu właśnie na dostarczany gluten.
Pod jego wpływem dochodzi do degradacji kosmków jelitowych odpowiedzialnych za powiększenie powierzchni chłonnej jelita. Konsekwencją są problemy z przyswajaniem substancji odżywczych nie tylko z pożywienia, ale też leków czy suplementów diety.
Pamiętaj! Celiakia wcale nie jest chorobą dzieci – może ujawnić się w każdym wieku, pod wpływem np. ciąży, stresu, operacji czy spadku odporności.
Osoby z celiakią nie mogą spożywać nawet minimalnej ilości glutenu – obecnej np. w okruszkach chleba czy sosie zabielanym mąką. Dla nich dieta bezglutenowa jest jedynym wyjściem, by zachować zdrowie i pozbyć się objawów.
Objawy celiakii obejmują m.in. zmęczenie, spadek nastroju, afty w jamie ustnej, problemy skórne, anemię, bóle brzucha, bóle głowy czy… poronienia. Co więcej – celiakia bardzo często współwystępuje z Hashimoto i innymi chorobami autoimmunologicznymi.
Ciekawy artykuł: Hashimoto objawy – co powinno Cię zaniepokoić?
Dieta bezglutenowa a celiakia – jak nieleczona celiakia wpływa na ciążę?
Niedobory związane z celiakią (np. żelaza, kwasu foliowego czy cynku), toczący się stan zapalny w jelitach, obecne przeciwciała… To wszystko może niekorzystnie wpływać na możliwość donoszenia ciąży.
Nieleczona celiakia aż 10 razy zwiększa ryzyko poronienia w porównaniu z kobietami leczonymi [1], może także hamować proces zagnieżdżania zarodka. Skraca też okres płodności (miesiączka może wystąpić później, a menopauza wcześniej).
Na szczęście jest dobra wiadomość: postawienie odpowiedniej diagnozy i w razie konieczności przejście na dietę bezglutenową (pod okiem lekarza i dietetyka) to szansa na szczęśliwe rodzicielstwo.
Poczytaj artykuł na ten temat: Celiakia i poronienia – 4 najważniejsze fakty
Ciąża a dieta bezglutenowa – jak sprawdzić, czy mam celiakię?
Celiakia może wystąpić tylko u osób, które mają predyspozycje genetyczne do zachorowania. Obecnie coraz częściej diagnostykę zaczyna się od badania DNA.
To jedyne badanie, które pozwala praktycznie całkowicie wykluczyć celiakię teraz i możliwość zachorowania w przyszłości (brak genów oznacza brak celiakii). Na jego wynik nie mają ponadto wpływu czynniki zewnętrzne, takie jak stosowanie już diety bezglutenowej, choroba towarzysząca, ciąża czy wczesne stadium celiakii.
Jeśli geny zostaną wykryte, dalsza diagnostyka obejmuje przede wszystkim badania krwi w kierunku przeciwciał. Może się ponadto okazać, że choroba nie jest aktywna w danym momencie – wtedy zaleca się kontrolę przeciwciał co jakiś czas i reakcję w razie potrzeby.
Dieta bezglutenowa a ciąża – czy warto przejść na dietę bezglutenową „na próbę”?
Przejście na dietę bezglutenową „na próbę” nie jest dobrym wyjściem:
- prawidłowa dieta bezglutenowa przy celiakii wymaga całkowitej eliminacji tego składnika (a nie jedynie ograniczenie) przy jednoczesnym dostarczeniu substancji odżywczych z innych źródeł, żeby uniknąć niedoborów;
- naprawa jelit nie następuje od razu – czasami dopiero po kilku-kilkunastu miesiącach widoczne są pierwsze efekty;
- wyniki badań krwi i biopsji jelita cienkiego mogą być zafałszowane u osób na diecie bezglutenowej (dla badania DNA nie ma to znaczenia).
Poczytaj też: Dlaczego po poronieniu warto zrobić badanie na celiakię?
[1] A. Szaflarska-Popławska, B. A. Cichań, K. Kupczyk, Celiakia. Dieta bezglutenowa. Co powinieneś o tym wiedzieć, Wydawnictwo Centrum Promocji i Reklamy REMEDIA, Bydgoszcz 2009.
[2] I. Rybicka, A. Gliszczyńska-Świgło, Niedobory składników odżywczych w diecie bezglutenowej, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2016, 97 (3).
zdjęcie: shixugang/pixabay.com