Niepłodność dotyczy coraz większej ilości par starających się o dziecko. Istnieje ogromna ilość powodów, w związku z którymi zajście w ciąże może być utrudnione lub niemożliwe. Mogą być to powody całkiem banalne, jak i nieco bardziej skomplikowane, jednak najważniejsze to zacząć działać, by zwiększyć szanse na zajście w ciążę i urodzenie zdrowego, wymarzonego dziecka.
Wyniki badań są w porządku, gdzie szukać przyczyny niepłodności?
Kiedy mówić o niepłodności i od czego zacząć diagnostykę?
Czy trombofilia może być przyczyną niepłodności?
Czy geny w niepłodności mają znaczenie?
Niepłodność idiopatyczna (ukryta)
In vitro – droga na skróty czy jedyna szansa?
Wyniki badań są w porządku, gdzie szukać przyczyny niepłodności?
Jeśli badania laboratoryjne zlecone przez lekarza ginekologa (cały panel hormonalny oraz podstawowe badania biochemiczne) są w normie, wprowadzono zmiany do diety, wyeliminowano z niej alkohol i papierosy, warto przyjrzeć się nieco głębiej diagnostyce i poszerzyć ją o badania genetyczne. To one mogą pomóc uzyskać odpowiedź na pytanie dlaczego nie mogę zajść w ciążę.
Kobieta ma szansę na zajście w ciążę zaledwie przez kilkadziesiąt godzin w ciągu cyklu. Nawet pomimo regularnego współżycia zdrowych osób w tym okresie – ich szanse na poczęcie dziecka wynoszą tylko 25 – 30 %.
Kiedy mówić o niepłodności i od czego zacząć diagnostykę?
Rok starań o ciążę to normalny okres czasu dla zdrowych par. U niektórych ten czas może wydłużyć się do dwóch lat, czasem trzech, a czasem może nie udać się to w ogóle… Kluczem do sukcesu jest wówczas wizyta u specjalisty, który przeanalizuje przypadek i pokieruje przez dalszą drogę diagnostyki i leczenia.
Na początku najważniejszy jest wywiad, który pomoże zobrazować styl życia pacjentów. Lekarz oceni także ryzyko związane z narażeniem na szkodliwe substancje czy stres, które to w znacznym stopniu przyczyniają się do ograniczenia płodności. Już po przeprowadzonym wywiadzie lekarz będzie miał obraz problemów i będzie mógł zlecić zmiany, jakie można wprowadzić na początku. Najczęściej będzie to zmiana diety, regularny ruch, rzucenie palenia i alkoholu i ograniczenie stresu.
Lekarz powinien zlecić także liczne badania hormonalne, wykonać USG narządów rodnych oraz zlecić mężczyźnie wykonanie badania nasienia. Może zasugerować także wykonywanie testów owulacyjnych lub kontrolne USG w okresie okołoowulacyjnym – tzw. monitoring cyklu.
Czy trombofilia może być przyczyną niepłodności?
Osoby, które szczęśliwie poczną dziecko bez większych problemów nie zdają sobie sprawy o istnieniu mutacji genetycznych, które w zdecydowanym stopniu mogą utrudnić zajście w ciążę i jej donoszenie. Istnieją mutacje genetyczne, które mogą powodować skłonność do zakrzepów (trombofilię) i jednocześnie prowadzić do niepłodności i nawykowych poronień. Odpowiednio wczesna diagnostyka może ułatwić leczenie i ograniczyć ryzyko niepowodzeń położniczych, a przede wszystkim pomóc donosić zdrową ciążę.
Czy geny w niepłodności mają znaczenie?
Istnieje szereg mutacji genetycznych, których obecność może wpływać na problemy z zajściem w ciążę. Należą do nich, poza trombofilią wrodzoną, między innymi takie mutacje jak:
- mutacja genu CYP21 odpowiedzialną za wrodzony przerost kory nadnerczy,
- zmiany w genie CFTR wywołujące azoospermię (brak plemników w nasieniu),
- obecność dodatkowego chromosomu X w kariotypie mężczyzny (zespół Klinefeltera).
Niepłodność idiopatyczna (ukryta)
Część pacjentów (około 20%) pomimo szerokiej diagnostyki nie pozna dokładnej przyczyny niepłodności. Dobre wyniki i brak zajścia w ciążę mogą być wskazaniem do zapłodnienia in vitro. Ta metoda zdecydowanie zwiększa szanse na zajście w wymarzoną ciążę, szczególnie w przypadkach kiedy inne metody leczenia niepłodności nie przyniosły oczekiwanego efektu.
In vitro – droga na skróty czy jedyna szansa?
Lekarz powinien ocenić, czy para ma wskazania do procedury in vitro na podstawie zleconych badań. Droga do IVF może być krótka, bo badania diagnostyczne wykażą konkretną przyczynę niepłodności. Może wymagać ona jednak dłuższego okresu diagnostyki, która może mieć kluczowe znaczenie także dla powodzenia procedury.
Dotychczasowe niepowodzenia położnicze mogą być spowodowane słabą jakością komórek jajowych, nieprawidłowym rozwojem embrionu czy słabą jakością nasienia i to właśnie te elementy mogą zostać „poprawione” podczas in vitro.
In vitro uważane jest za najskuteczniejszą metodę wspomagania rozrodu, jednak jej skuteczność zależy od wielu czynników, m. in. od wieku matki. Skuteczność wynosi 25 – 30% i wzrasta wraz z kolejną próbą zapłodnienia.
Wczesna i pełna diagnostyka, a także wsparcie specjalisty są ogromnie ważne przed przystąpieniem do procedury. Umożliwi to zwiększenie szans na uzyskanie ciąży i ograniczenie ogromnego stresu psychicznego i obciążenia finansowego w przypadku, gdyby procedura miała się nie udać. Procedura poprzedzona obszerną diagnostyką, szczególnie tą genetyczną, może pomóc w spełnieniu największego marzenia jakim jest wyczekane dziecko.