Poronienie to jedno z najtrudniejszych doświadczeń w życiu. W takiej chwili troska o formalności może wydawać się przytłaczająca – dlatego przygotowaliśmy dla Ciebie prosty przewodnik, który pokaże Ci, co krok po kroku powinnaś zrobić, aby skorzystać ze swoich praw. Nowe przepisy, które weszły w życie 6.08.2025 roku znacznie uławiają ten proces.
Spis treści
Pamiętaj, że niezależnie od tego, w którym tygodniu ciąży poroniłaś masz prawo do:
- do urlopu macierzyńskiego (56 dni),
- do pochówku dziecka,
- do odebrania zasiłku pogrzebowego (4000 zł),
- odszkodowania z dodatkowej polisy ubezpieczeniowej (w zależności od zapisu w umowie)
- do rejestracji dziecka w Urzędzie Stanu Cywilnego (USC) i co za tym idzie nadaniu mu imienia
Jak skorzystać z praw po poronieniu?
- Prawa po poronieniu: urlop macierzyński (56 dni)
- Prawa po poronieniu: zasiłek pogrzebowy 4000 zł
- Prawa po poronieniu: rejestracja dziecka w Urzędzie Stanu Cywilnego
- Prawa po poronieniu: pogrzeb
- Prawa po poronieniu: odszkodowanie z dodatkowej polisy ubezpieczeniowej
- Prawa po poronieniu: poznanie przyczyny poronienia
1. Prawa po poronieniu: urlop macierzyński (56 dni)
Zgodnie z Artykułem 180 §1 kodeksu pracy matce (będącej pracownicą) po poronieniu i urodzeniu martwym przysługuje prawo do 8-tygodniowego urlopu macierzyńskiego lub zasiłku, jeżeli przebywa w tym czasie na urlopie macierzyńskim. Prawo to przysługuje Ci niezależnie od tego, w którym tygodniu ciąży poroniłaś.
Co ważne, nie jest już wymagane wcześniejsze ustalenie płci dziecka. Warto również pamiętać, żeby pomiędzy poronieniem a złożeniem wniosku u pracodawcy nie chodzić do pracy (a przebywać na L4 lub urlopie wypoczynkowym). To ważna informacja, zwłaszcza dla tych z Was, którym wydaje się, że przysługuje tylko krótkie zwolnienie lekarskie.
Aby skorzystać ze skróconego urlopu macierzyńskiego potrzebujesz zaświadczenie od lekarza ginekologa lub położnej o martwym urodzeniu – wystawione na podstawie dokumentacji medycznej. Dokumenty te mogą być złożone elektronicznie (np. przez profil zaufany ePUAP) lub papierowo.
Jeśli sporządzono akt urodzenia martwego dziecka – wystarczy jego odpis skrócony.
To rozwiązanie daje możliwość skorzystania z przysługującego Ci prawa bez konieczności ustalania płci dziecka, co było wcześniej dla wielu kobiet barierą. Czytaj więcej na temat urlopu macierzyńskiego po poronieniu >
2. Prawa po poronieniu: zasiłek pogrzebowy 4000 zł
Bez względu na czas zakończenia ciąży przysługuje Wam również zasiłek pogrzebowy na organizację pochówku dziecka. Aby go otrzymać, należy przedstawić w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych dokumenty potwierdzające prawo do świadczeń (np. faktury) oraz zaświadczenie o poronieniu wystawione przez lekarza ginekologa lub położną.
Zasiłek aktualnie wynosi 4000 zł, wypłacany jest po pogrzebie. Wniosek należy złożyć w ciągu 12 miesięcy od dnia poronienia. Taka kwota pozwoli Wam nie tylko opłacić pogrzeb, ale być może również badania mające na celu sprawdzenie płci oraz przyczyny poronienia. Czytaj więcej na temat zasiłku pogrzebowego po poronieniu >
3. Prawa po poronieniu: rejestracja dziecka w Urzędzie Stanu Cywilnego
Choć obecnie rejestracja dziecka w USC nie jest konieczna, aby skorzystać z urlopu macierzyńskiego i zasiłku pogrzebowego, to dla wielu rodziców ma to wymiar symboliczny i jest bardzo ważne z punktu widzenia przeżywania żałoby. Pozwala im nadać dziecku imię i zaznaczyć obecność w sposób formalny w ich życiu. Do rejestracji dziecka w Urzędzie Stanu Cywilnego potrzebna jest karta martwego urodzenia (nie zaświadczenie).
Po stracie dziecka szpital ma obowiązek wydać Kartę Martwego Urodzenia, jednak aby to było możliwe, płeć dziecka musi być określona. Na podstawie tego dokumentu możecie zarejestrować dziecko w Urzędzie Stanu Cywilnego, który wyda Wam akt urodzenia dziecka z adnotacją, że urodziło się ono martwe. Prawo do rejestracji dziecka dotyczy także tych dzieci, które zostały poronione poza szpitalem.
Jeżeli do straty doszło na wczesnym etapie ciąży, lekarz może nie mieć możliwości określenia płci dziecka na podstawie badań organoleptycznych. Aby w takim przypadku wydać Kartę Martwego Urodzenia i skorzystać z należnych praw, można zdecydować się na badania genetyczne płci. Takie badanie bez problemu wykonasz z próbki z poronienia świeżej – poinformuj lekarza, aby ją zabezpieczył – lub z bloczka parafinowego (szpital zabezpiecza materiał z poronienia w bloczkach parafinowych do badań histopatologicznych. Możesz wypożyczyć bloczek po zakończonych badaniach. Szpital przechowuje bloczki przez 15 lat).
Ważne: We wczesnych etapach ciąży lekarz często nie jest w stanie ustalić płci. Jednak w takim wypadku, jeżeli zależy Wam na określeniu płci dziecka możecie wykonać testy genetyczne określające płeć dziecka na własny koszt. Sama analiza nie tylko może ustalić płeć dziecka, ale co więcej jest w stanie sprawdzić, czy u dziecka wystąpiły wady genetyczne, które mogły doprowadzić do poronienia. Czytaj więcej o badaniu płci po poronieniu>
4. Prawa po poronieniu: pogrzeb
Decyzja o tym, co będzie działo się z ciałem dziecka, należy tylko i wyłącznie do rodziców. Możecie pozostawić je w szpitalu lub zdecydować się na odbiór ciała i zorganizowanie pochówku.
Pochówek jest możliwy również wtedy, gdy płeć dziecka nie została ustalona. W celu organizacji pogrzebu należy udać się wybranego domu pogrzebowego i zarządcy cmentarza. Jeśli jesteście wierzący, możecie udać się również do księdza czy innego duchownego. Co ważne, kościół katolicki umożliwia przeprowadzenie pogrzebu dla dzieci martwo urodzonych bez chrztu (pełny obrzęd pogrzebowy). Czytaj więcej >
4. Prawa po poronieniu: odszkodowanie z dodatkowej polisy
Po poronieniu możesz mieć prawo do odszkodowania z ubezpieczenia grupowego lub indywidualnej polisy na życie, ale zależy to od warunków konkretnego ubezpieczenia. Każda polisa ma swoje definicje, wyłączenia i zasady – dlatego kluczowe jest, by dokładnie sprawdzić OWU (Ogólne Warunki Ubezpieczenia).
Poniżej znajdziesz prostą instrukcję krok po kroku, jak sprawdzić, czy należy Ci się świadczenie i jak je uzyskać.
Czy przysługuje Ci odszkodowanie po poronieniu?
Ubezpieczenie grupowe z pracy (np. PZU, Allianz, Compensa, Unum, Nationale-Nederlanden itp.) często zawiera zapis o świadczeniu z tytułu urodzenia martwego dziecka.
Niektóre polisy wypłacają także świadczenie za poronienie przed 22. tygodniem ciąży (czyli po granicy uznania dziecka za „urodzone martwo”). Czasem potrzebne jest ustalenie płci dziecka – warunek ten może wynikać z zapisów OWU.
Również indywidualne ubezpieczenie na życie może obejmować tzw. świadczenie z tytułu ciężkiego zdarzenia (np. hospitalizacja, powikłania ciąży). Wypłata może zależeć od rodzaju zdarzenia i dokumentacji medycznej.
Jak sprawdzić, czy Twoja polisa to obejmuje?
Krok 1: Znajdź OWU
Poproś dział HR lub przedstawiciela ubezpieczeniowego o Ogólne Warunki Ubezpieczenia. Możesz też znaleźć je na stronie internetowej ubezpieczyciela.
Krok 2: Sprawdź słowa kluczowe:
Szukaj w dokumencie takich haseł jak: martwe urodzenie, urodzenie martwego dziecka, poronienie, świadczenie z tytułu urodzenia dziecka, świadczenie za pobyt w szpitalu.
Krok 3: Sprawdź wymagania
Zobacz, czy: wymagane jest ustalenie płci dziecka, wymagane jest zarejestrowanie dziecka w USC,
obowiązuje limit tygodnia ciąży (np. od 22. tygodnia).
Jak uzyskać świadczenie?
Zgłoś zdarzenie do ubezpieczyciela (telefonicznie, przez formularz online lub w aplikacji). Przygotuj dokumenty: zaświadczenie o martwym urodzeniu (od lekarza lub położnej), dokumentacja medyczna z przebiegu ciąży i poronienia, (opcjonalnie) akt urodzenia martwego dziecka. Formularz zgłoszenia szkody (zazwyczaj dostępny na stronie ubezpieczyciela). Ubezpieczyciel ma zwykle 30 dni na wypłatę świadczenia po złożeniu kompletu dokumentów.
Jeśli masz wątpliwości, możesz zadzwonić na infolinię ubezpieczyciela i zapytać anonimowo o swoje uprawnienia.
Jeśli byłaś ubezpieczona w więcej niż jednym miejscu (np. praca + prywatna polisa), możesz złożyć wnioski do kilku ubezpieczycieli.
5. Prawa po poronieniu: poznanie przyczyn poronienia
Jeśli straciłaś ciążę to naturalne, że zastanawiasz się dlaczego tak się stało. Najczęstszą przyczyną wczesnych poronień (60-80%) są wady genetyczne płodu takie jak zespół Downa, Edwardsa, Patau. Jeśli chcesz wiedzieć, czy w Twoim przypadku choroba genetyczna płodu była przyczyną poronienia poinformuj o tym lekarza lub położną.
Ważne! Badanie genetyczne, które określi przyczyny poronienia możesz wykonać tylko jeśli lekarz lub położna zabezpieczy próbkę z poronienia. To może być jedyna szansa, abyś poznała przyczynę poronienia, dlatego jeśli chcesz wykonać takie badanie koniecznie poinformuj o tym swojego lekarza.
Dlaczego warto wykonać badania genetyczne materiału z poronienia?
- To może być jedyna szansa na poznanie przyczyny poronienia.
- Możesz zaoszczędzić na dalszych badaniach – jeśli przyczyną poronienia jest wada genetyczna dziecka nie będą potrzebne kolejne badania.
- Możesz odzyskać spokój – znając przyczynę poronienia wielu rodzicom łatwiej się pogodzić ze stratą.
Waszym ostatnim, nieformalnym, prawem po stracie dziecka, jest prawo do spokoju i rekonwalescencji. Potrzebujecie czasu i wsparcia bliskich.
Ciekawy artykuł:
Dlaczego badania genetyczne materiału z poronienia wciąż budzą takie emocje?
Niedawno w przestrzeni publicznej rozpoczęła się dyskusja na temat odbioru przez kuriera materiału z poronienia z opolskiego szpitala. To kolejny przypadek, który pokazuje, jak ważne jest stworzenie jednoznacznych przepisów i wytycznych dotyczących przeprowadzania pełnej diagnostyki po poronieniu – również tej … Czytaj dalej
Zobacz też:
