Jeśli jesteś po poronieniu, przysługują Ci konkretne prawa po poronieniu – niezależnie od tygodnia zakończenia ciąży. Twoje prawa po poronieniu obejmują m.in. do prawo pochówku dziecka, prawo do odbioru dokumentów ze szpitala, prawo do urlopu macierzyńskiego po poronieniu (56 dni), a w przypadku organizacji pogrzebu także prawo do zasiłku pogrzebowego po poronieniu. W dalszej części artykułu znajdziesz praktyczne wyjaśnienie praw po poronieniu, wymaganych dokumentów oraz kolejnych kroków, które mogą być pomocne.
Przeczytaj istotne informacje o prawach po poronieniu:
Spis treści
Jakie prawa przysługują po poronieniu lub martwym urodzeniu?
Po poronieniu przysługują Ci konkretne uprawnienia, niezależnie od czasu poronienia i okoliczności straty. Dotyczą one m.in.:
- prawa do pochówku dziecka,
- prawo do rejestracji dziecka w USC
- prawa do odbioru dokumentów ze szpitala (w tym karty martwego urodzenia, zaświadczenia wystawione przez lekarza lub położną),
- prawo do urlopu macierzyńskiego po poronieniu,
- prawo wsparcia finansowego, takiego jak zasiłek pogrzebowy po poronieniu,
- prawo do odszkodowania z polisy ubezpieczeniowej
- diagnostyki i możliwości poznania przyczyny poronienia.
Skorzystanie z tych praw jest dobrowolne i zależy wyłącznie od Twojej decyzji.
Czy muszę rejestrować dziecko w Urzędzie Stanu Cywilnego?
Rejestracja dziecka w USC po poronieniu nie jest obowiązkowa. To Twoja decyzja. Dla wielu rodziców rejestracja:
- jest formalnym potwierdzeniem istnienia dziecka,
- daje możliwość nadania imienia,
- staje się ważnym elementem przeżywania żałoby.
Od 06.08.2025 rejestracja dziecka w USC nie jest już konieczna, aby móc z tych praw z urlopu macierzyńskiego (8 tygodni) i zasiłku pogrzebowego. Wystarczy przedstawić w ZUS zaświadczenie wystawione przez lekarza lub położną.
Jak wygląda rejestracja dziecka w USC po poronieniu?
Aby zarejestrować dziecko w Urzędzie Stanu Cywilnego, potrzebna jest karta martwego urodzenia. Szpital wystawia ją tylko wtedy, gdy znana jest płeć dziecka. Jeśli płeć nie została ustalona, karta martwego urodzenia nie może zostać wystawiona, a rejestracja w USC nie jest możliwa. W niektórych sytuacjach rodzice decydują się na badanie genetyczne w celu ustalenia płci. Na podstawie karty martwego urodzenia USC wydaje: akt urodzenia dziecka z adnotacją, że urodziło się ono martwe.
Ważne: Niezarejestrowanie dziecka w USC nie pozbawia Cię pozostałych praw po poronieniu.
Czy pochówek po poronieniu jest obowiązkowy?
Nie. Pochówek po poronieniu nie jest obowiązkowy – jest prawem, z którego możesz skorzystać, ale nie masz takiego obowiązku. To Ty decydujesz, czy chcesz:
- odebrać ciało dziecka ze szpitala i zorganizować pochówek,
- czy pozostawić organizację pochówku szpitalowi.
Ta decyzja nie wpływa na Twoją opiekę medyczną i nie odbiera Ci możliwości skorzystania z prawa do urlopu macierzyńskiego po poronieniu.
Ustalenie płci dziecka po poronieniu – czy ustalenie płci dziecka jest obowiązkowe?
Nie. Badanie płci wykonuje się wtedy, gdy nie udało się jej ustalić w szpitalu, a rodzice chcą zarejestrować dziecko w USC.
Ustalenie płci jest potrzebne po to, aby szpital mógł wystawić kartę martwego urodzenia, która stanowi podstawę do zarejestrowania dziecka w Urzędzie Stanu Cywilnego. Dla wielu rodziców rejestracja ma ogromne znaczenie emocjonalne – pozwala nadać dziecku imię i nazwisko, wpisać je w historię rodziny i zorganizować pochówek z imieniem. W niektórych przypadkach akt urodzenia z określoną płcią może być także podstawą do uzyskania świadczeń z dodatkowej polisy ubezpieczeniowe. Badanie genetyczne może nie tylko ustalić płeć dziecka, ale również sprawdzić, czy wystąpiły u niego wady genetyczne, które mogły doprowadzić do poronienia — zakres badania rodzice wybierają samodzielnie.
Czy po poronieniu przysługuje mi urlop macierzyński?
Tak. Zgodnie z art. 180 §1 Kodeksu pracy, matce po poronieniu przysługuje prawo do 8-tygodniowego urlopu macierzyńskiego po poronieniu (lub zasiłku, jeśli w tym czasie przebywa już na urlopie macierzyńskim).Do niedawna konieczne było przedstawienie pracodawcy aktu urodzenia dziecka z adnotacją o martwym urodzeniu. Jednak zgodnie z nowymi przepisami, od 6 sierpnia 2025 r., wystarczającą podstawą jest również:
- zaświadczenie o martwym urodzeniu wystawione przez lekarza specjalistę położnictwa i ginekologii lub położną, na podstawie dokumentacji medycznej.
Jakie dokumenty należy złożyć u pracodawcy, aby skorzystać z urlopu macierzyńskiego po poronieniu?
Aby skorzystać z urlopu macierzyńskiego po poronieniu, należy złożyć: wniosek o urlop macierzyński oraz jeden z dokumentów:
- akt urodzenia dziecka z adnotacją o urodzeniu martwym
- lub zaświadczenie o martwym urodzeniu wystawione przez lekarza lub położną.
Pracodawca nie ma prawa żądać żadnych innych dokumentów.
W czasie pomiędzy poronieniem a złożeniem dokumentów wskazane jest przebywanie na L4 lub urlopie wypoczynkowym (dni te zostaną później anulowane i zamienione na urlop macierzyński po poronieniu). To ważna informacja, zwłaszcza dla tych z Was, którym wydaje się, że przysługuje tylko krótkie zwolnienie lekarskie. Ten czas będzie Wam potrzebny, by wydobrzeć emocjonalnie i psychicznie, a także po to, by przygotować się do kolejnej ciąży, zatroszczcie się więc o komplet dokumentów.
Czy po poronieniu przysługuje zasiłek pogrzebowy?
Tak. Bez względu na czas zakończenia ciąży, przysługuje Wam również zasiłek pogrzebowy po poronieniu, jeśli doszło do pochówku. czyli zwrot poniesionych kosztów. na organizację pochówku dziecka. Aby go otrzymać należy przedstawić w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych dokumenty potwierdzające prawo do świadczeń oraz akt urodzenia dziecka lub zgodnie z nowymi przepisami – od 6 sierpnia 2025 r. – wystarczy także zaświadczenie o martwym urodzeniu wystawione przez lekarza specjalistę położnictwa i ginekologii lub położną na podstawie dokumentacji medycznej. Zasiłek aktualnie wynosi 4000 zł, wypłacany jest po pogrzebie. Taka kwota pozwoli Wam być może opłacić badania mające na celu sprawdzenie przyczyny poronienia.
Poznanie przyczyny poronienia – czy masz prawo dowiedzieć się, dlaczego doszło do poronienia?
Tak. Po poronieniu masz prawo szukać przyczyny straty. Zarówno z powodów medycznych, jak i emocjonalnych. Dla wielu kobiet i par to jeden z najważniejszych kroków w procesie żałoby i przygotowania do ewentualnej kolejnej ciąży. Poznanie przyczyny poronienia: pomaga zdjąć z siebie poczucie winy, porządkuje chaos myśli („dlaczego to się stało?”), daje realną wiedzę przed kolejnymi staraniami.
Dlaczego ustalenie przyczyny poronienia jest tak ważne?
Podczas ustalania płci dziecka laboratorium może jednocześnie przeprowadzić badanie genetyczne, którego celem jest sprawdzenie, czy przyczyną poronienia była wada chromosomowa. To bardzo istotna informacja, ponieważ:
- aberracje chromosomowe odpowiadają za ok. 60–70% poronień samoistnych,
- są to zmiany, które powstają losowo,
- nie mają związku ze stylem życia ani zdrowiem rodziców.
Stwierdzenie wady genetycznej po poronieniu, to dobra informacja, bo w większości przypadków oznacza, że rodzice mogą bez żadnych komplikacji starać się o dziecko. Określenie przyczyny poronienia daje szansę na poczęcie kolejnego dziecka i przede wszystkim – zdrowe doniesienie ciąży. Jest to też bardzo cenna informacja dla genetyka, który będzie w stanie określić ryzyko wystąpienia poronienia w przyszłości. Badania mające na celu określenie przyczyny poronień takie są refundowane tylko w ograniczonym zakresie i dopiero po wystąpieniu 2 poronień z rzędu. NFZ w ogóle nie refunduje badań genetycznych, które mogą być wykonane bezpośrednio u zmarłego dziecka. Jest to też bardzo cenna informacja dla genetyka, który będzie w stanie określić ryzyko wystąpienia poronienia w przyszłości.
Waszym ostatnim, nieformalnym prawem po stracie dziecka, jest prawo do spokoju i rekonwalescencji. Potrzebujecie czasu i bliskich.
Twoje prawa po poronieniu – krok po kroku? Oto instrukcja – jak ubiegać się o świadczenia.
- Podjęcie decyzji o pochówku dziecka – to pierwszy krok, od którego zależą dalsze formalności.
- Ewentualne badania genetyczne (identyfikacja płci + badanie w kierunku przyczyny poronienia) w laboratorium testów DNA
- Otrzymanie w szpitalu karty zgonu i karty martwego urodzenia lub — zgodnie ze zmianami obowiązującymi od 6 sierpnia 2025 r. — zaświadczenia o martwym urodzeniu wystawionego przez lekarza lub położną.
- Rejestracja dziecka w Urzędzie Stanu Cywilnego – nie jest obowiązkowa, ale dla wielu rodziców stanowi ważny i symboliczny gest upamiętnienia dziecka.
- Otrzymanie aktu urodzenia dziecka z adnotacją o martwym urodzeniu z USC (jeśli rodzice zdecydowali się na rejestrację).
- Złożenie u pracodawcy wniosku urlopowego wraz z dokumentem – skróconym odpisem aktu urodzenia dziecka lub (od 6 sierpnia 2025 r.) zaświadczeniem wystawionym przez lekarza lub położną — w celu uzyskania 8 tygodni urlopu macierzyńskiego.
- Złożenie w ZUS dokumentów uprawniających do świadczeń – aktu urodzenia dziecka lub (od 6 sierpnia 2025 r.) zaświadczenia lekarskiego/położnej – w celu uzyskania zasiłku pogrzebowego (4000 zł).
- Organizacja pogrzebu i pożegnanie dziecka – jeśli rodzice się na to zdecydują.
- Otrzymanie zasiłku z ZUS
FAQ – najczęstsze pytania i odpowiedzi
Źródła
- Ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (tekst jednolity: Dz.U. 2024 poz. 576).
- Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118, z późn. zm.).
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania
(Dz.U. 2014 poz. 177, z późn. zm.). - Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. 2014 poz. 1502, z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
(Dz.U. 1999 nr 60 poz. 636, z późn. zm.).
Dokumenty do pobrania
Na tej stronie Dokumenty potrzebne po poronieniu znajdziesz gotowe wnioski po poronieniu – m.in. wniosek o urlop, wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego oraz inne dokumenty potrzebne do załatwienia formalności:
Zobacz więcej: