Poronienie to strata, która dotyczy was obojga – nawet jeśli każde z was przeżywa ją inaczej. Choć mężczyźni rzadziej mówią o swoich emocjach, ich ból, szok i bezradność są równie realne. Po poronieniu ojcu przysługują konkretne prawa, m.in. urlop okolicznościowy, możliwość opieki nad partnerką oraz udział w formalnościach po stracie. W tym artykule wyjaśniam jasno, jakie prawa ma ojciec po poronieniu i jak z nich skorzystać krok po kroku.
Spis treści
Prawa ojca po poronieniu – co ci się należy?
Po poronieniu ojcu dziecka przysługują konkretne uprawnienia, które mogą realnie pomóc w pierwszych dniach po stracie – zarówno organizacyjnie, jak i finansowo:
- urlop okolicznościowy (z tytułu urodzenia oraz śmierci dziecka),
- zasiłek opiekuńczy – opieka nad chorą partnerką po poronieniu ( jeśli lekarz wystawi zwolnienie)
- możliwość obecności w szpitalu i pożegnania dziecka (za zgodą kobiety)
- udział w formalnościach po stracie – w USC, ZUS i przy pochówku,
- możliwość uzyskania świadczenia z prywatnej polisy ubezpieczeniowej, jeśli ojciec lub rodzice posiadają ubezpieczenie obejmujące poronienie lub śmierć dziecka (zgodnie z warunkami umowy).
Czy ojcu przysługuje urlop okolicznościowy po poronieniu?
Tak. Ojcu dziecka po poronieniu przysługuje urlop okolicznościowy w łącznym wymiarze 4 dni – 2 dni z tytułu urodzenia dziecka oraz 2 dni z tytułu jego śmierci i pogrzebu. Prawo to przysługuje niezależnie od tygodnia ciąży.
Jeśli matka po poronieniu korzysta z urlopu macierzyńskiego, urlop okolicznościowy może zostać wykorzystany wyłącznie przez ojca dziecka. Co do zasady, aby skorzystać z urlopu okolicznościowego po poronieniu , należy złożyć u pracodawcy pisemny wniosek oraz akt urodzenia dziecka z adnotacją o martwym urodzeniu, wydany przez Urząd Stanu Cywilnego. Po spełnieniu tych warunków pracodawca nie może odmówić udzielenia urlopu.
Czy ojciec może dostać zwolnienie z pracy nad opieką nad partnerką po poronieniu?
Tak. Jeśli po poronieniu partnerka wymaga opieki, ojciec dziecka może otrzymać zwolnienie od pracy (L4) i zasiłek opiekuńczy, czyli świadczenia z tytułu opieki nad chorym członkiem rodziny. Warunkiem jest wystawienie zwolnienia przez lekarza i brak innej osoby mogącej zapewnić opiekę. Zasiłek opiekuńczy przysługuje do 14 dni w roku kalendarzowym i wynosi 80% podstawy wynagrodzenia. Podstawą jego wypłaty jest zwolnienie lekarskie (e-ZLA) wystawione na ojca dziecka. Dzięki temu ojciec może zostać w domu i realnie wesprzeć partnerkę po poronieniu, mając jednocześnie usprawiedliwioną nieobecność w pracy.
Czy ojciec ma prawo być w szpitalu i pożegnać dziecko po poronieniu?
Tak, Ojciec ma możliwość obecności w szpitalu i pożegnania dziecka, jeśli kobieta wyrazi na to zgodę. Wynika to z prawa kobiety do wsparcia osoby bliskiej po stracie ciąży.
Czy ojcu przysługuje odszkodowanie z polisy po poronieniu?
To zależy od zapisów w wykupionym ubezpieczeniu. Aby ubiegać się o świadczenie, zwykle potrzebny jest akt urodzenia dziecka z adnotacją o martwym urodzeniu.
Jakie formalności po poronieniu może załatwić ojciec?
Po poronieniu ojciec może zająć się formalnościami związanymi ze stratą – wtedy, gdy rodzice zdecydują się je podjąć. Ojciec dziecka po poronieniu może:
- zorganizować pochówek dziecka (prawo przysługujące, ale nieobowiązkowe),
- załatwić sprawy w ZUS, w tym zasiłek pogrzebowy po dokonanym pochówku,
- opcjonalnie zarejestrować dziecko w USC, jeśli rodzice chcą nadać mu imię i otrzymać akt urodzenia.
Rejestracja dziecka w USC nie jest obowiązkowa. Jeśli rodzice chcą otrzymać akt urodzenia, potrzebna jest Karta Martwego Urodzenia – wystawiana, gdy znana jest płeć dziecka.W niektórych przypadkach konieczne może być wykonanie badania genetycznego, aby ustalić płeć.
Pobierz wzór Karty Martwego Urodzenia i dokument niezbędny do formalności w USC i realizacji świadczeń.
Jak poradzić sobie po poronieniu – wsparcie dla ojca
- Twoje emocje także są ważne. Strata dotyczy Was obojga, nawet jeśli przeżywacie ją inaczej.
- Nie musisz być „tym silnym”. Masz prawo płakać, mówić o tym, co czujesz, prosić o pomoc i mieć gorsze dni – to też jest część żałoby.
- Masz prawo szukać własnych sposobów radzenia sobie. Rozmowa, działanie, wiedza, kontakt ze specjalistą – każdy sposób jest dobry, jeśli przynosi ulgę.
- To nie Wasza wina. Większość wczesnych poronień wynika z wad genetycznych dziecka – niezależnych od działań rodziców.
- Możesz potrzebować własnego sposobu pożegnania. Rozmowa, list, symboliczny gest, posadzenie drzewka czy pochówek – każda forma jest właściwa, jeśli pomaga domknąć emocje.
- Chęć zrozumienia „dlaczego” jest naturalną częścią żałoby. Informacje o badaniach przyczyn poronienia mogą pomóc lepiej zrozumieć sytuację i zmniejszyć poczucie bezsilności.
FAQ – najczęstsze pytania o badania po poronieniu?
Źródło
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – art. 180 § 1 (Dz.U. 2023 poz. 1465 z późn. zm.) Podstawa prawna dotycząca urlopu okolicznościowego po poronieniu lub martwym urodzeniu.
- Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. 2023 poz. 2780 z późn. zm.) Podstawa prawna zasiłku chorobowego (L4) i zasiłku opiekuńczego przysługującego ojcu w przypadku opieki nad partnerką po poronieniu.
- Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 lipca 2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków (Dz.U. 2025 poz. 969) Umożliwia ubieganie się o świadczenia na podstawie zaświadczenia o martwym urodzeniu – bez konieczności ustalania płci dziecka.
- Stanowiska i wytyczne Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) Dotyczące zasad wypłaty zasiłku chorobowego, opiekuńczego i macierzyńskiego po poronieniu.
- Materiały eksperckie serwisu Poroniłam.pl – artykuły: „Prawa po poronieniu i opieka na partnerką” oraz „Karta Martwego Urodzenia i formalności w USC”